موبایل
موبایل براساس برند
موبایل براساس عملکرد
موبایل براساس سخت افزار
موبایل براساس دوربین
اَندروید (به انگلیسی: Android) یک سیستم‌عامل موبایل است که گسترش آن با گوگل است. اندروید بر پایهٔ نسخهٔ اصلاح‌شده‌ای از هسته لینوکس و دیگر نرم‌افزارهای متن‌باز طراحی شده و نخست در دستگاه‌های تلفن همراه لمسی مانند تلفن هوشمند و تبلت استفاده شد، اما به‌تازگی گوگل Android TV را برای تلویزیون و Android Auto برای خودرو و Wear OS را برای پوشیدنی‌ها (مانند ساعت هوشمند) توسعه داده‌است. اندروید از سال ۲۰۱۱ پرکاربردترین سیستم‌عامل موبایل و از سال ۲۰۱۳ پرکاربردترین سیستم‌عامل برای تبلت‌ها بوده‌است. از سال ۲۰۱۷ نیز بیش از ۲ میلیارد کاربر فعال ماهانه داشته‌است.
در اوت ۲۰۰۵ شرکت گوگل شرکت اندروید واقع در پالو آلتو، کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک اندروید که توسط «اندی رابین، ریچ ماینرز، نیک سیرز و کریس وایت» راه‌اندازی شده بود، در زمینهٔ تولید نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه فعالیت می‌کرد. اندی رابین، مدیر عامل اجرایی این شرکت، پس‌از پیوستن اندروید به گوگل، به سمت قائم‌مقام مدیریت مهندسی این شرکت و مسئول پروژهٔ اندروید در گوگل منصوب شد.[۹] تیم اندروید به‌رهبری رابین فعالیت خود را برای تولید سکوی تلفن همراه مبتنی بر هسته لینوکس آغاز کردند و نتیجهٔ اولیهٔ این پروژه در نشست خبری شرکت گوگل در ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷، مطرح‌کردن اتحادیه گوشی باز بود. ۳۴ شرکت فعال در زمینهٔ تولید نرم‌افزار، تولید تلفن‌های همراه، اپراتور تلفن همراه و تولیدکننده نیمه‌رساناها و پردازنده‌های تلفن همراه، اعضای بنیان‌گذار این اتحادیه بودند. در میان نام‌های مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکت‌هایی چون «سامسونگ، ال‌جی الکترونیکس، موتورولا، اچ‌تی‌سی، تی-موبایل، ان‌تی‌تی دوکومو، اینتل، انویدیا، تگزاس اینسترومنتس، کوالکام، برودکام، تلفونیکا، اسپرینت، ای‌بی» و البته گوگل به چشم می‌خوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت:
اعلام امروز بسیار جاه‌طلبانه‌تر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفتهٔ اخیر توسط رسانه‌ها پیش‌بینی شده بود. از دیدگاه ما سکویی که ما ارائه کرده‌ایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.
نخستین گوشی مبتنی بر اندروید توسط شرکت اچ‌تی‌سی با همکاری تی-موبایل تولید شد. این گوشی که به فاصلهٔ کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیهٔ گوشی باز یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ تولید شد، در بازارهای مختلف به نام‌های اچ‌تی‌سی دریم، تی-موبایل جی۱ و ارا جی۱ به بازار عرضه گردید.
۹ دسامبر ۲۰۰۸ چهارده عضو جدید از شرکت‌های صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه گوشی باز پیوستند. در بین این نام‌ها باید به «سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، ایسوز، گارمین، هواوی، آرم هولدینگز و ایسر» اشاره کرد. روند پیوستن شرکت‌های بزرگ به اتحادیه تا به امروز نیز ادامه داشته‌است و شرکت‌هایی چون «آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکس‌کان، ان‌ای‌سی، کیوسرا، ان‌ایکس‌پی، اس‌تی-اریکسون، تلویزیون مارول، زدتی‌ئی و دل» نیز از جمله شرکت‌هایی بوده‌اند که به جمع پشتیبانی‌کنندگان اندروید پیوسته‌اند.
در ۳ سپتامبر ۲۰۱۳ توسعه‌دهندگان اندروید به‌طور رسمی اعلام کردند که با شرکت نستله، که از شرکت‌های مطرح صنعت شکلات‌سازی جهان می‌باشد، همکاری خواهند کرد. در همین راستا نگارش ۴٫۴ سیستم‌عامل اندروید، کیت‌کت نام گرفت. کیت کت از مارک‌های معروف شکلات است که توسط شرکت نستله تولید می‌شود.
اندروید آب‌نبات چوبی یا اندروید لالی پاپ (به انگلیسی: Android Lollipop)، (به معنای آبنبات‌چوبی) یا اندروید ۵ یا اندروید L یکی‌از نسخه‌های سیستم عامل اندروید است که توسط گوگل در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ ارائه گردید. اندروید L که مخفف این نسخه از اندروید می‌باشد و براساس گفته رئیس بخش اندروید گوگل سوندار پیچای بزرگ‌ترین به‌روزرسانی در اندروید است.
اندروید مارشمالو (به انگلیسی: Android Marshmallow) یا اندروید ۶ نسخه‌ای از سیستم‌عامل اندروید است که در سپتامبر ۲۰۱۵ توسط گوگل معرفی شد.
اندروید نوقا (به انگلیسی: Android Nougat) یا اندروید ۷٫۰ در سال ۲۰۱۶ منتشر شد.
اندروید اوریو (Orio) یا اندروید۸٫۰ در سال ۲۰۱۷ انتشار یافته‌است.
اندروید ۹ یا اندروید پای، در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ معرفی شد و با ویژگی‌های جدیدی و جذابی همراه است. نام اندروید پای از یک غذای خوشمزه و شیرین آمریکایی گرفته شده‌است.
دهمین اندروید، در اقدامی بی‌سابقه، اندروید ۱۰ نام گرفت و در سوم سپتامبر ۲۰۱۹ معرفی شد. این رویه در اندروید ۱۱ نیز ادامه یافت.
منبع : https://fa.wikipedia.org